اگر قصد ثبت شرکتی دارید که اعضای آن به‌صورت خانوادگی، صنفی یا مبتنی بر اعتماد کامل فعالیت می‌کنند، شرکت نسبی انتخابی هوشمندانه است. در این نوع شرکت، مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه‌شان در شرکت تعیین می‌شود، اما نام خانوادگی یا اعتبار شخصی ایشان نقش مهمی در اعتمادسازی ایفا می‌کند. شرکت نسبی بیشتر برای مشاغلی مناسب است که نیاز به شراکت نزدیک و مسئولیت‌پذیری مشترک دارند.
در این مقاله، با زبانی ساده و کاربردی، مراحل ثبت شرکت نسبی، مدارک موردنیاز، مزایا و محدودیت‌های آن را بررسی می‌کنیم تا شما با چشم باز و آگاهی کامل مسیر ثبت را آغاز کنید. اگر به‌دنبال ساختار رسمی اما با هویت شخصی و مسئولانه هستید، این راهنما برای شما نوشته شده است.
تعریف شرکت نسبی
طبق قانون تجارت ماده ۱۸۳ شرکت نسبی به این‌صورت تعریف می‌شود:
شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند.
موضوع شرکت نسبی در زمان تاسیس
طبق قانون تجارت ماده ۱۸۳ موضوع شرکت نسبی برای امور تجاری تشکیل می شود.
نکته: موضوعاتی که مجوزی است اگر در موضوع اساسنامه آورده شود باید جواز آن موضوع را از مرجع صادر کننده جواز, کسب کرد.
تعداد شرکاء در شرکت نسبی
طبق قانون تجارت ماده ۱۸۳ تعداد شرکاء در شرکت نسبی به این‌صورت تعیین می‌شود:
در شرکت نسبی تعداد شرکاء بین دو یا چند نفر تشکیل می شود. حداکثر تعداد شرکاء در شرکت نسبی پیش‌بینی نشده است, بنابراین حدی برای حداکثر شرکاء در شرکت نسبی تعیین نشده است. افراد زیر ۱۸ سال به شرط آن‌که حق امضایی نداشته باشند میتوانند شریک شرکت نسبی شوند.
مسئولیت شرکاء در شرکت نسبی شراکت بر پایه اعتبار شخصی
اگر قصد ثبت شرکتی دارید که اعضای آن به‌صورت خانوادگی، صنفی یا مبتنی بر اعتماد کامل فعالیت می‌کنند، شرکت نسبی انتخابی هوشمندانه است. در این نوع شرکت، مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه‌شان در شرکت تعیین می‌شود، اما نام خانوادگی یا اعتبار شخصی ایشان نقش مهمی در اعتمادسازی ایفا می‌کند. شرکت نسبی بیشتر برای مشاغلی مناسب است که نیاز به شراکت نزدیک و مسئولیت‌پذیری مشترک دارند.
در این مقاله، با زبانی ساده و کاربردی، مراحل ثبت شرکت نسبی، مدارک موردنیاز، مزایا و محدودیت‌های آن را بررسی می‌کنیم تا شما با چشم باز و آگاهی کامل مسیر ثبت را آغاز کنید. اگر به‌دنبال ساختار رسمی اما با هویت شخصی و مسئولانه هستید، این راهنما برای شما نوشته شده است
در شرکت نسبی، بر خلاف شرکت‌های با مسئولیت محدود، شرکا صرفاً تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول نیستند؛ بلکه در برابر بدهی‌های شرکت، با تمام دارایی شخصی خود، به‌صورت نسبی و مشترک‌المسؤول پاسخ‌گو خواهند بود. به‌عبارتی، اگر دارایی شرکت برای پرداخت دیون کافی نباشد، طلبکار می‌تواند به نسبت سهم هر شریک از سرمایه، برای وصول بدهی به اموال شخصی آنان رجوع کند.
این ویژگی باعث می‌شود ثبت شرکت نسبی بیشتر در میان افرادی با اعتماد بالا، رابطه نزدیک خانوادگی یا شراکت قدیمی رایج باشد؛ چرا که اعتبار فردی شرکا، نه‌تنها برای اعتمادسازی در بازار، بلکه برای تضمین بدهی‌ها نیز نقش مستقیم دارد. نکته مهم اینکه در نام شرکت نسبی، باید حداقل نام یکی از شرکا ذکر شود، زیرا اعتبار اسمی شرکا به‌نوعی ضمانت حقوقی محسوب می‌شود.
این ساختار مسئولیتی، شرکت نسبی را به مدلی منحصربه‌فرد تبدیل کرده که بین اعتماد شخصی و چهارچوب قانونی، توازن برقرار می‌کند.
تعیین نام شرکت نسبی
طبق قانون تجارت ماده ۱۸۴ نام شرکت نسبی به این‌صورت باید قید شود:
در اسم شرکت نسبی عبارت (نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء باید ذکر شود. در‌صورتی که نام شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده عبارتی از قبیل (و شرکاء) و یا (و برادران) ضروری است.
به زبان ساده‌تر می‌توان گفت در تمامی اوراق و اطلاعیه و سربرگ شرکت و هر‌جایی که نام شرکت آورده می‌شود باید در کنار نام شرکت عبارت نسبی قید شود. در حال حاضر به علت وجود ثبت شرکت‌های زیاد در ایران نام‌های تک‌سیلابی تا سه‌سیلابی تقریباً ثبتشان سخت شده است ولی شرکت ثبتی تیوان می‌تواند در این مرحله برای اخذ نام‌های تک‌سیلابی به بالا شما را یاری رساند.
برای ثبت شرکت نسبی باید حداکثر ۵ نام را برای شرکت تیوان مشخص کنید که بر اساس اولویت باشد. برای تعیین نام حتماً با ما مشورت کنید تا زمان شما برای تعیین نام طولانی نشود و نام‌های مجوزی جزء نام شما نباشد.
سرمایه شرکت نسبی در زمان تاسیس
طبق مواد ۱۱۸ , ۱۱۹ و ۱۲۲ برگرفته از ماده ۱۸۵ قانون تجارت شرکت نسبی وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم‌الشرکه غیر‌نقدی تقویم و تسلیم شده باشد. در شرکت نسبی منافع به نسبت سهم‌الشرکه بین شرکاء تقسیم می‌شود مگر آن‌که شرکتنامه غیر از این ترتیب را مقرر داشته باشد. اگر در شرکت نسبی سهم‌الشرکه یک یا چند نفر غیر‌نقدی باشد باید سهم‌الشرکه مزبور قبلاً به تراضی تمام شرکاء تقویم شود.
آدرس شرکت نسبی در زمان تاسیس
مرکز اصلی شرکت همان جایی می‌باشد که شرکت می‌خواهد فعالیت خود را در آنجا انجام دهد. باید توجه داشت که آدرس شرکت بسیار مهم می‌باشد به‌دلیل اینکه حوزه مالیاتی را مشخص می‌کند. در حال حاضر شرکت در شرف تاسیس مرکز اصلیش توسط اداره ثبت شرکت‌ها استعلام می‌شود و باید آدرس با کد‌پستی همخوانی داشته باشد.
ثبت شعبه شرکت نسبی در زمان تاسیس
شرکت در شرف تاسیس می‌تواند دارای شعب مختلف باشد که با اعلام شعب و انجام امور تاسیس شعب برای کمتر شدن هزینه می‌توان در ابتداء تاسیس شرکت, شعب را اعلام نمود تا از هزینه‌ها کاسته شود. ثبت شعبه در زمان تاسیس هیچ تاثیری در هزینه ثبت شرکت نسبی و نحوه تاسیس شرکت نسبی ندارد.
در‌صورتی که در زمان تاسیس نیاز به ثبت شعبه داشته باشید می‌بایست نسبت به تکمیل مدارک ثبت شرکت نسبی اقدام کنید.
انتخاب روزنامه کثیرالانتشار شرکت نسبی در زمان تاسیس
روزنامه کثیرالانتشار هر شرکت می‌تواند متفاوت باشد. روزنامه کثیرالانتشار روزنامه‌ای است که تاسیس و تغییرات و آگهی‌های دعوت شرکاء و اعضاء را به‌صورت خلاصه در آن باید ذکر کرد. روزنامه رسمی با روزنامه کثیرالانتشار متفاوت است.
هزینه‌های روزنامه‌های کثیرالانتشار متفاوت می‌باشد و با‌توجه به کادر هر آگهی محاسبه می‌شود. برای مشاوره بهتر حتماً با شرکت ثبتی تیوان تماس حاصل کنید. از اول سال ۹۶ چاپ روزنامه کثیرالانتشار اختیاری شده و اگر شرکتی روزنامه کثیرالانتشار خود را چاپ نکند مشکلی ایجاد نمی‌شود.
مدت فعالیت شرکت نسبی در زمان تاسیس
مدت فعالیت شرکت نسبی به‌صورت محدود و نامحدود می‌باشد. برای مثال شرکت‌هایی که برای انجام کار‌های پروژه‌ای تاسیس می‌شوند عمدتاً به‌صورت محدود هستند و شرکت‌هایی که برای انجام امور بازرگانی هستند به‌صورت نامحدود تاسیس می‌شوند.
سال مالی شرکت نسبی در زمان تاسیس
سال مالی اکثر شرکت‌ها از اول فروردین تا آخر اسفند ماه همان سال می‌باشد. در بعضی از شرکت‌ها به علت شروع سال مالی متفاوت سال مالی متفاوتی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. مثل مدارس و دانشگاه‌ها که آن‌ها از اول مهر ماه تا آخر شهریور ماه سال مالی خود را تعریف می‌کنند و یا بعضی از شرکت‌ها سال مالی خود را بر اساس سال میلادی تعیین می‌کنند.
اوراق قانونی شرکت های نسبی در زمان تاسیس
شرکت‌های نسبی برای تاسیس احتیاج به اوراقی دارد که باید بعد از تکمیل مدارک تاسیس شرکت نسبی به امضاء شرکاء و اعضاء رسیده باشد و به‌شرح زیر می‌باشد:
- شرکتنامه شرکت نسبی.
- اساسنامه شرکت نسبی.
- صورتجلسه مجمع عمومی موسسین شرکت نسبی.
- صورتجلسه هیات مدیره شرکت نسبی.
- اقرارنامه مدیران و در‌صورت لزوم بازرسان شرکت نسبی.
این اوراق برای هر شرکت متقاوت می‌باشد و رویه ثابتی برای کلیه شرکت‌های نسبی ندارد. با‌توجه به خواسته شرکاء و اعضاء شرکت کلیه اوراق قانونی شرکت نسبی را شرکت ثبتی تیوان به‌صورت اختصاصی و جامع ثبت می‌کند به‌گونه‌ای که کاملاً با مقررات قانون تجارت همخوانی داشته باشد و در آینده باعث بروز مشکلی نشود و تمام موارد را لحاظ می‌کند.
مدارک لازم جهت ثبت شرکت نسبی
مدارک ثبت شرکت نسبی به شرح زیر می‌باشد:
- مدارک هویتی شرکاء و اعضاء هیات مدیره شامل شناسنامه و کارت ملی هوشمند و شماره تماس به‌نام تمامی اشخاص و کد‌پستی محل سکونت.
- مدارک هویتی هیات نظار (در‌صورتی که تعداد اعضاء بیشتر از دوازده نفر باشد).
- تعیین میزان سرمایه هر شریک.
- تعیین موضوع فعالیت شخصیت حقوقی به‌صورت خلاصه (ارائه مجوز در‌صورت مجوزی بودن موضوع).
- اخذ گواهی عدم‌سوء‌پیشینه در مواردی که اداره ثبت اعلام کند.
- در مواردی که شریک حقوقی باشد اعلام شناسه ملی شخصیت حقوقی و ارسال مدارک نماینده.
- تعیین وضعیت اعضاء هیات مدیره و مشخص شدن نحوه حق امضاء
- انتخاب پنج نام جهت تعیین نام شخصیت حقوقی.
هزینه ثبت شرکت نسبی
هزینه ثبت شرکت نسبی شامل موارد زیر می‌باشد:
- تنظیم اوراق مربوط به ثبت شرکت نسبی از جلمه اساسنامه و اظهارنامه و شرکتنامه و متن صورتجلسات می‌باشد.
- ورود اطلاعات با‌توجه به کلیه اوراق تنظیم شده در سامانه اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر‌تجاری.
- پرداخت هزینه روزنامه‌های رسمی و روزنامه کثیرالانتشار شرکت ثبت شده.
- تنظیم و ثبت اشخاص حقوقی شرکت از جمله معرفی‌نامه اشخاص حقوقی و استعلام های مربوطه برای اشخاص حقوقی.
- تنظیم و ثبت کد فراگیر اشخاص غیر‌ایرانی.
- ثبت شرکت نسبی در شهرستان ها و شهر‌هایی به جزء تهران با هزینه کمتر انجام می‌شود.
ویژگی های شرکت نسبی تکیه بر اعتماد نه صرفاً سرمایه
شرکت نسبی یکی از اشکال سنتی و درعین‌حال قانونی شرکت‌های اشخاص است که پایه اصلی آن نه صرفاً سرمایه نقدی، بلکه اعتماد میان شرکاء و اعتبار شخصی آن‌ها است. در این ساختار، هر ویژگی رنگی از مسئولیت‌پذیری، شفافیت و همکاری نزدیک دارد. اگر به دنبال شناخت عمیق‌تر این نوع شرکت هستید، در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های شرکت نسبی می‌پردازیم:
- مسئولیت نامحدود و نسبی شرکاء: هر شریک نسبت به سرمایه‌ای که در شرکت دارد، در قبال بدهی‌های شرکت حتی با اموال شخصی خود مسئول است.
- الزام به درج نام حداقل یکی از شرکا در نام شرکت: نام شرکت باید ترکیبی از عنوان «شرکت نسبی» و حداقل نام یکی از شرکا باشد، که باعث شفافیت در هویت تجاری می‌شود.
- غیرقابل انتقال بودن سهم‌الشرکه بدون رضایت دیگر شرکاء: ورود شریک جدید یا انتقال سهم، نیاز به توافق کامل دیگر اعضاء دارد.
- اعتماد به‌عنوان ستون اصلی فعالیت شرکت: شرکت‌های نسبی اغلب میان بستگان یا شرکای با رابطه دیرینه تأسیس می‌شوند، چراکه مسئولیت‌ها به‌شدت وابسته به اعتبار متقابل است.
- مناسب برای فعالیت‌های کوچک و خانوادگی یا اصناف خاص: از آنجایی‌که این شرکت‌ها معمولاً با سرمایه اولیه پایین و تیم کوچک آغاز می‌شوند، گزینه‌ای عالی برای کسب‌وکارهای سنتی و خانوادگی‌اند.
- ثبت رسمی و الزام به درج آگهی در روزنامه رسمی: برای رسمیت‌یافتن فعالیت، ثبت شرکت نسبی نیز باید در سامانه ثبت شرکت‌ها و روزنامه رسمی کشور انجام شود.
- سادگی در ساختار، اما حساسیت در روابط: برخلاف شرکت‌های سهامی، ساختار اداری ساده‌تری دارد، اما نقش روابط انسانی در موفقیت آن بسیار پررنگ‌تر است.
سخن آخر در زمینه ثبت شرکت نسبی
در‌صورتی که تمایل به تاسیس شرکت نسبی دارید و این افتخار را می خواهید به شرکتی ثبتی تیوان بدهید, فرم های تاسیس شرکت نسبی که توسط کارشناسان ما به شما تحویل می شود را تکمیل کنید و سپس به تکمیل مدارک ثبت شرکت نسبی و همراه مدارک هویتی شرکاء و اعضاء هیات مدیره و بازرسان برای تیوان توسط ایمیل یا فایل ضمیمه زیر ارسال کنید تا در سریعترین زمان و بهترین کیفیت شرکت نسبی شما به ثبت برسد.
برای اطلاع از هزینه ثبت شرکت نسبی و نحوه تاسیس شرکت نسبی بعد از تکمیل و ارسال فرم فوق حتماً با شرکت ثبتی تیوان تماس حاصل فرمایید تا تفاوت را احساس کنید.
توجه داشته باشید کلیه زمان در نظر گرفته برای تاسیس شرکت زمانی بین هفت تا پانزده روز‌کاری انجام می‌پذیرد و هیچ فرقی ندارد که چه تعداد عضو, چه مقدار سرمایه, چه مقدار سهم‌الشرکه و چه تعداد شریک داشته باشد و لازم به ذکر است این موارد در نحوه ثبت شرکت نسبی تاثیری ندارد.
این زمان از تحویل و تکمیل اوراق و صورتجلسه مهر و امضاء شده به تیوان حساب می‌شود.
بعد از مطالعه نحوه ثبت شرکت نسبی و تاسیس آن می‌بایست ظرف مدت ده روز‌کاری باید هزینه روزنامه‌ها پرداخت شود و بعد از این زمان باید ظرف مدت ۲۰ روز اظهارنامه پلمپ الکترونیک را اخذ کرد و همچنین ظرف مدت ۶۰ روز برای اخذ کد‌اقتصادی اقدام نمود.
