طرح صنعتی چیست
در زبان معمول, ثبت طرح صنعتی معمولاً به شکل, ظاهر, رنگ و ابعاد یک کالا اشاره دارد,, اما در لسان حقوقی مالکیت فکری طرح صنعتی خصوصیات مربوط به شکل و ساختار, نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا به واسطه یک فرآیند صنعتی است که در کالای خاتمه یافته ایجاد چشم نوازی و جذابیت کند. هر طرحی که محصولی خلاقانه و منحصر به فرد از نظر ظاهری داشته باشد را می توان در کل طرح صنعتی نامید.
بنا بر این به عنوان یک قاعده کلی, ثبت طرح صنعتی متشکل می شود از:
ویژگی های سه بعدی مانند شکل یک کالا
- ویژگی های دو بعدی مانند تزئینات٫ خطوط یا رنگ های به کار رفته در یک کالا.
- ترکیبی از موارد فوق.
طرح صنعتی در انواع گسترده ای از محصولات صنعتی و صنایع دستی به کار برده می شود. از ابزار فنی و تجهیزات پزشکی گرفته تا ساعت ها, جواهرات, کالا های لوکس و تجملی, ابزار خانگی, وسائل الکترونیکی, ماشین های سواری و از طرح های نساجی گرفته تا کالا های تفریحی, همه می توانند مشمول طرح صنعتی باشند.
در نتیجه باید طرح صنعتی شامل دو مورد زیر شود:
- در طرح صنعتیمان هم باید یک نوآوری با ترکیب رنگ و خطوط وجود داشته باشد و هم حتماً کاربرد عملی داشته باشد. به عبارت دیگر اگر طرحمان نوآوری داشته باشد ولی هیچ کاربرد عملی نداشته یا غیرقابل استفاده باشد نمی توان آن را به صورت طرح صنعتی ثبت کرد.
- دوم این است که طرحمان حتماً باید نوآوری ظاهری داشته باشد، اگر نوآوری ما فقط در کارکرد فنی یک دستگاه باشد آن را نمی توان به ثبت رساند. در یک مثال ساده اگر خودکاری طراحی کنیم که نوشتن را سریع تر می کند ولی در ظاهر با باقی خودکارها هیچ تفاوتی نداشته باشد نمی توانیم آن را به ثبت برسانیم.
حمایت از طرح صنعتی و حقوق دارنده طرح صنعتی
هرگاه یک طرح صنعتی به موجب قانون به ثبت رسیده باشد مالک آن از حق انحصاری, جلوگیری از نسخه برداری غیرمجاز یا تقلید توسط اشخاص ثالث برخوردار می شود این حق موجب می شود اشخاص ثالث از ساخت, عرضه, واردات, صادرات یا فروش هر محصولی که طرح در آن به کار رفته یا در آن گنجانده شده است منع می شوند.
در قانون جمهوری اسلامی ایران در ماده ۲۸ قانون حمایت از اختراعات, طرح صنعتی, علائم و نام های تجاری مصوب سال ۱۳۸۶ این حقوق را این چنین بر می شمارد:
- بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد توسط اشخاص, مشروط به موافقت مالک آن می باشد.
- بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است از: ساخت, فروش, وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی.
مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند علیه شخصی که بدون موافقت صاحب طرح صنعتی افعال مذکور در بند ۲ این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاً موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد در دادگاه اقامه دعوی نماید.
مدت اعتبار طرح صنعتی ثبت شده
مدت اعتبار ثبت طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. این مدت را می توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه های مربوط تمدید نمود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می شود یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
طرح صنعتی غیر قابل ثبت
طرح های شراط زیر را داشته باشند قابل ثبت نیستند:
- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند.
- طرح های حاوی نمادها یا نشان های رسمی
- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
فرق طرح صنعتی و اختراع در چیست
همانگونه که در تعریف طرح صنعتی بیان شد, طرح و آفرینده یک طرح صنعتی به جنبه های فنی آن محصول نمی پردازد و آنچه برایش مهم است ارائه یک محصول شکیل و زیبا به مصرف کننده است؛ اما برعکس در اختراع,, آنچه برای یک مخترع مهم است قرار دادن چند عنصر در کنار هم و در نهایت کسب نتیجه مورد نظر از عملکرد آن عنصر است.
بنابراین در طرح صنعتی آفرینده به دنبال زیبائی محصول است ولی در اختراع, آفریننده به دنبال کسب نتیجه عملکرد و فنی محصول است.
مدارک لازم جهت ثبت طرح صنعتی
مدارک ثبتی طرح صنعتی به شرح زیر می باشد:
- مدارک چنانچه طرح صنعتی دو بعدی باشد, پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا ۵ نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه.
- چنانچه طرح صنعتی سه بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا ۵ نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه هویتی متقاضی و طراح.
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی طرح صنعتی
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی برای ثبت طرح صنعتی به شرح زیر می باشد:
- در تصویر ارسالی طرح باید در یک زمینه ساده،به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.
- تصویر کالا بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن ۵۰۰ KB باشد.
- سایر تصاویر حداکثر A4 باشد و حتماَ بصورت عمودی اسکن شود.
موسسه ثبتی ذهن ناب برای ثبت طرح صنعتی و ثبت تغییرات شرکت شما از هرکجا آمادگی همراهی را دارد.
